نابینایان و خط بریل

نابینایی جزو آن دسته از معلولیت هاست که ناتوانی بسیاری را به همراه دارد و می تواند افراد را از بسیاری از بخش های زندگی دور کند. اما توانایی خواندن و نوشتن و ادامه تحصیل را از آن ها سلب نمی کند. خوشبختانه اختراع خط بریل گنجی است که باعث شده است تا افراد نابینا توسط آن استعدادشان را شکوفا کنند.

تاریخچه خط بریل

لوئیس بریل سازنده و مخترع خط بریل است. او در کودکی نابینا شده بود. وی با کوشش های بی وقفه و شبانه روزی خودش در سن شانزده سالگی توانست این خط را اختراع کند. این خط به فارسی، عربی و کلیه زبان های لاتین نوشته می شود. این خط از نقاطی تشکیل شده است که به صورت سطری و ستونی در کنار یکدیگر قرار گرفته اند. این نقاط برجسته یا غیر برجسته اند و امکان نوشتن کلیه حروف الفبا، اعداد ریاضی و همچنین تمام علائم نگارشی مانند نقطه، ویرگول، نقطه ویرگول و علامت تعجب و علامت سوالی و … را دارد.

دو سال بعد از فوت لوئیس بریل، اختراع او توسط دولت فرانسه پذیرفته شد و شروع به آموزش این خط کردند.

وسایل مورد نیاز برای خط بریل

برای نوشتن این خط نیاز به وسایل و تجهیزات خاصی هست که نام چند مورد را در زیر می خوانیم.

الف) وسایل دستی و مکانیکی

1. قلم دسته پلاستیکی برای افراد نابینا
2. قلم دسته چوبی نابینایان
3. چرتکه مخصوص
4. لوحه بریل(۱۰ خط نابینایان)
5. لوح جبر
6. خط کش نابینایی
7. نقاله مخصوص نابینایان
8. شطرنج نابینایی
9. صفحه بریل شماره ۱ و ۲
10. الفبای بریل
11. ماشین تحریر بریل
12. صفحه مکعب ریاضی با تاس
13. وسیله آموزشی سینا

ب) دستگاه های پیشرفته کامپیوتری

1. برجسته نگار(نمایشگر و کیبورد بریل) Braille note
2. دستگاه زایفیوز(Zy-Fuse)
3. سروش( دستگاهی جهت انتقال مفاهیم تصویری به نابینایان)
4. چاپگرهای بریل(Braille Embosser)
5. نرم افزار وین بریل(WinBraille)
6. نرم افزار داکس بری(Duxbury)

ج) تجهیزات ارتباطی

1. انگشتانه بریل
2. تلفن همراه
3. تلفن بریل
4. تلفن همراه نابینایی
5. تلفن همراه هوشمند بریل
6. بریل نویس(Braille Stapler)
7. موز بریل

نگاهی به حروف فارسی و انگلیسی خط بریل

حروف فارسی خط بریل عبارتند از:

حروف انگلیسی خط بریل عبارتند از:

به عنوان مثال عبارت ” خطر سقوط”  اینگونه نوشته می شود:

ضرورت حس لامسه برای نابینایان

این را همیشه به یاد داشته باشید که حس لامسه در افراد نابینا بیشتر از افراد عادی است و با توجه به اینکه این افراد بیشتر از سایرین به این حس تکیه می کنند، در نتیجه حس لامسه در آن ها روز به روز تقویت می شود. افرادی که روزانه وقت بیشتری را برای خواندن متن های بریل با انگشتان می گذرانند، سر انگشتان آن ها دارای حس لامسه قوی تری است. و در این زمینه مهارت بیشتری را کسب می کنند.

حس شنوایی در افراد نابینا

با توجه به آزمایشات انجام گرفته برروی شنوایی افراد نابینا، مشخص شده است که این افراد در مغز خود، فرکانس های شنوایی را بهتر از سایرین نشان می دهند. زیرا نابینایان تنها باید صداها را تشخیص دهند و لذا این قابلیت در ذهن آن ها بیشتر می شود.

امروزه با گسترش کتاب های صوتی، استفاده از خط بریل کمتر شده است، زیرا نابینایان ترجیح می دهند که به جای استفاده از خطوط برجسته بریل از گوش هایشان برای درک مطالب استفاده کنند.

نادیده گرفته شدن خط بریل در جوامع

درست است که با اختراع و پیشرفت خط بریل ، نابینایان توانستند مانند دیگران با سواد شوند، به دانشگاه بروند و شاغل شوند اما باز هم در جوامع ما با مشکل های بی شماری مواجه هستند. مثلا  فرض کنید بخواهند از عابر بانک استفاده کنند و یا رسید پول خود را مشاهده کنند.  یا به فرض بخواهند از میان دارو های منزل به دنبال داروی خود بگردند و یا بخواهند تاریخ انقضای دارو ها یا وسایل دیگر را بدانند. همچنین بسیاری از کتب دانشگاهی به زبان بریل نوشته نشده است و دانشجویان نابینا با مشکل مواجه هستند. در تمام این موارد و موارد مشابه، نابینایان و این خط نادیده گرفته شده اند.

خط بریل در حال نابودی است.

در خط بریل از لوح و قلم و کاغذ های مخصوص استفاده می شود و در گذشته بیشتر مورد توجه بوده است. اما امروزه با افزایش گوشی های هوشمند و وسایل الکترونیک، بریل کنار گذاشته می شود. افراد نابینا از ۵ حس، یک حس خود را ندارند اما اگر بخواهند تمام کارهای خود را با وسایل الکترونیک انجام دهند، حس لامسه آن ها نیز کاهش خواهد یافت.